Instalacje gazów medycznych stanowią niezwykle istotny element wyposażenia placówek ochrony zdrowia, wpływając bezpośrednio na bezpieczeństwo pacjentów i sprawność realizowanych zabiegów. Polska regulacja prawna oraz przyjęte normy określają zarówno wymagania techniczne, jak i procedury kontrolne, które muszą być spełnione przez inwestorów i wykonawców. W artykule omówiono kluczowe przepisy, normy, zasady projektowania, montażu, eksploatacji oraz odbiorów technicznych instalacji gazów medycznych.
Wymagania prawne dotyczące instalacji gazów medycznych
Zgodnie z Prawem budowlanym i ustawą o wyrobach medycznych, instalacje gazów medycznych muszą być projektowane oraz wykonane przez podmioty posiadające odpowiednie uprawnienia. Inwestor odpowiada za przekazanie wykonawcy kompletnej dokumentacji, natomiast wykonawca jest zobowiązany do realizacji prac zgodnie z zatwierdzonym projektem i obowiązującymi rozporządzeniami Ministra Zdrowia.
Właściciel lub zarządca obiektu medycznego ponosi odpowiedzialność za regularne przeglądy techniczne, usuwanie usterek oraz prowadzenie szczegółowej dokumentacji eksploatacyjnej. Niedopełnienie tych obowiązków może skutkować nałożeniem kar administracyjnych oraz ograniczeniem możliwości dalszej eksploatacji instalacji.
Normy obowiązujące w Polsce dla systemów gazów medycznych
Podstawowym dokumentem normatywnym jest PN-EN ISO 7396-1, określający wymogi dla centralnych systemów dostarczania gazów medycznych. Uzupełnia go norma PN-EN ISO 7396-2, dotycząca przenośnych źródeł gazów, a także zharmonizowane standardy dotyczące armatury, rur miedzianych oraz połączeń.
Profesjonalne instalacje gazów medycznych warto powierzyć specjalistom z orbitgazbytom.pl/oferta/instalacje-gazow-medycznych/, którzy zapewniają kompleksową realizację zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami. Oferta obejmuje projektowanie, montaż, testy szczelności oraz pełne wsparcie techniczne.
Stosowanie zaktualizowanych norm polskich i międzynarodowych gwarantuje poprawne działanie urządzeń, minimalizuje ryzyko awarii oraz spełnia oczekiwania uczestników rynku wyrobów medycznych.
Projektowanie i wykonawstwo instalacji gazów medycznych
Proces projektowania rozpoczyna się od analizy potrzeb placówki medycznej i wyboru odpowiednich źródeł gazów. Uwzględnia się tu parametry robocze, ciśnienia pracy, rodzaj gazów (tlen, podtlenek azotu, sprężone powietrze) oraz konfigurację punktów poboru w pomieszczeniach zabiegowych.
Do kluczowych elementów projektu należą:
-
dobór rozdzielni głównych i zaworów odcinających,
-
dobór rur miedzianych i elementów złącznych zgodnych z normami,
-
systemy alarmowe i detektory przecieków,
-
układy redundancji oraz źródła zapasowe.
Wykonawstwo wymaga precyzyjnego montażu, szczelnych spoin oraz odpowiedniego oznakowania przewodów i punktów poboru. Każdy etap powinien być dokumentowany certyfikowanymi protokołami kontrolnymi.
Bezpieczeństwo i kontrola jakości instalacji gazów medycznych
Prawidłowe funkcjonowanie instalacji gazów medycznych opiera się na regularnych testach szczelności i kontroli przepływu. Przeprowadza się badania ciśnieniowe, monitoring wartości parametrów roboczych oraz ocenę sprawności alarmów.
Ważnym aspektem jest stosowanie certyfikowanej armatury oraz instalowanie reduktorów ciśnienia w każdym pionie. Każda instalacja powinna być wyposażona w systemy sygnalizacji alarmowej, ostrzegające personel o spadku ciśnienia lub nieszczelnościach.
Przeglądy i konserwacja systemów gazów medycznych
Ustawowe przeglądy okresowe muszą być wykonywane co najmniej raz w roku, a w niektórych przypadkach – częściej, zgodnie z zaleceniami producentów urządzeń. Zakres prac konserwacyjnych obejmuje czyszczenie filtra, kontrolę szczelności i sprawdzenie działania alarmów.
Dokonywanie bieżących napraw i wymiana elementów eksploatacyjnych, takich jak uszczelki, zawory czy czujniki, minimalizuje ryzyko awarii i zapewnia ciągłość dostaw sprężonego powietrza i innych medycznych gazów.
Dokumentacja i odbiory techniczne instalacji gazów medycznych
Dokumentacja powykonawcza powinna zawierać projekt „as built”, wykazy wykorzystanych materiałów, protokoły badań szczelności oraz certyfikaty zgodności. Kompletny zestaw dokumentów jest niezbędny przy odbiorze technicznym obiektu.
Odbiory końcowe realizowane są przez uprawnione jednostki certyfikujące. Po pozytywnej weryfikacji sporządzany jest protokół przekazania instalacji do eksploatacji, co stanowi formalną podstawę do użytkowania systemu gazów medycznych w warunkach klinicznych.
Artykuł sponsorowany
